Оила ва ивазшавии он дар Эрон

Мисли ҳама ҷой дар ҷаҳон, ҳатто сохтори оилаи эронӣ, аз замони қадим то имрӯз, тағйироти иҷтимоӣ, фарҳангӣ, сиёсӣ ва динӣ ва эътиқодҳо, арзишҳо, рафторҳо ва намуди муносибатҳои дар он асосёфтаро, ки дар онҷо бо гумрук ва анъанаҳои оилавӣ тағйиротро ба вуҷуд оварданд.
Дар Эрони қадим ҷамъият ибтидо ба гурӯҳҳои қавмӣ тақсим шуда, тадриҷан оила ва қабила ташаккул ёфтан гирифт. Тақрибан дар асри ҳафтуми пеш аз милод, ядрои гурӯҳи оила хона буд ва падар сардори он; дар он замон оила иборат аз падар, модар, фарзандон, ҷиянҳо, бародарон, хоҳарон, келинҳо, ҷинсҳо, фарзандони амаки падарӣ ва холаи падарӣ, онҳое, ки амаки модарианд, онҳое буданд холаи модарӣ ва дигар хешовандон, ки ҳама дар атрофи сар ҷамъ омада буданд. Оҳиста-оҳиста падари оила ивазкунандаи падари қабила шуд.

Дар бораи издивоҷ, мақсадҳо, меъёрҳои интихоби арӯс ва синну соли никоҳ дар оилаи пеш аз Ислом, пеш аз Ислом, мо маълумоти зиёд надорем ва баъзе маълумот дар якчанд китобҳо дастрас аст. Аксарияти далелҳо дар ин маврид ба ҳаёт ва издивоҷи празовҳо ва сарнагун кардани ҳукмҳо аҳамият медиҳанд ва дар бораи ҳаёти одамони оддӣ сухан мегӯянд. Дар издивоҷ дар байни халқи муқаддас аҳамият дошт ва ба он чорабинии муҳимтарини оила ва ибодат алоқаманд буд.
Дар империяи Сосониён издивоҷ аҳамияти динӣ дошт. Издивоҷ ва ташкили оила дар Эрони қадим, берун аз андозаи иҷтимоӣ, низ барои ҷанбаи инфиродӣ муҳим буд. Урфу одатҳои Эрони бостон ва давраи Сосониён дар робита бо пешниҳоди пешниҳоди издивоҷ ва бастани он ба имрӯз хеле шабоҳат доштанд, яъне урфу одатҳои имрӯза дар ин замина истинод аз урфу одатҳои дар гузашта мавҷудбуда мебошанд.
Бо дарназардошти он, ки ислом дар замони Сосониён зуҳури худро дар Эрон пайдо кардааст, миқёси таъсири омӯзиши исломӣ ба вазъи оилаи эронии давраи Сосониён таҳлили арзанда аст. Он замон Сосониён бо сабабҳои гуногун, аз ҷумла ҷанг бо империяи Шарқи Рум, заиф буданд ва дар соли 51 милодӣ онҳо ба таназзул дучор шуданд. Метавон хулоса кард, ки саҳмияҳои исломӣ ба вазъи оилаи эрониён дар давраи ҳукмронии Сосониён таъсири зиёд надоштанд ва урфу одатҳои хонаводаҳои эронӣ ва қонунҳои танзимкунандаи онҳо бо эрониёни қадим ва дини зардуштӣ яксон буданд.
Ислом, ки дорои қоида ва принсипҳо дар тамоми ҷанбаҳои ҳаёт аст, аз ҷумла дар оила ва издивоҷ, қонунҳо, аз ҷумла зарурати издивоҷи мусулмонӣ, на барои ҳамсар, барои зан барои нигоҳ доштани зан, қабули расмии он, ки зан бо тариқи мерос ва молу мулк ва ғайра мустақилият дорад. Риояи ин принсипҳо маънои онро дорад, ки зиндагии мусулмонони Эрон дар асоси меъёрҳои исломӣ шакл гирифтааст ва тағйироти бузург дар вазъияти оилаи эрониҳо сурат гирифт.

Имрӯз оилаи эронӣ

Дар асоси маъхазҳои таърихӣ, оилаи эронӣ дар гузашта нисбат ба арзишҳо, аз қабили муқаддасияти издивоҷ, нигоҳ доштани мавқеи эҳтиром нисбат ба пиронсолон дар интихоби зан, издивоҷ дар синни ҷавонӣ, радди талоқ ва ғайра бештар риоя мекарданд. . Аз замони Қаҷар сар карда, бинобар густариши муосир дар Эрон ва пазируфтани таъсири фарҳанг ва тафаккури Ғарб, тағирот ба амал омад.
Имрӯз таъсири инфиродӣ дар қабули қарорҳо дар бораи ҳамкорӣ ва издивоҷ намоён аст. Дар якҷоягӣ бо саноатсозӣ, шаҳрсозӣ ва пешравӣ, кӯдакон ба муайян кардани синну соли издивоҷ ва инчунин дар интихоби арӯс ба мустақилияти бештар муваффақ шуданд. Ҳамсарони онҳо низ дар намуди нав пайдо мешаванд; интихоби зане, ки дар гузашта аз ҷониби волидон ва пиронсолон пешниҳод карда шуда буд, ё бо миёнаравии касе, ки дар он ҳолат рӯй дода буд, имрӯз дар баъзе мавридҳо дар донишгоҳ, омӯзиш ва баъзан дар муҳити виртуалӣ рух медиҳад.

Бо пешрафти некӯаҳволӣ, ки яке аз асосҳои асосии тафаккури муосир мебошад, меъёрҳои интихоби ҳамсар инчунин ба диққати таъмини некӯаҳволии комил дар аввали ҳаёт ва фароҳам овардани имкониятҳои каму беш зарурӣ асос ёфтааст; аз ин рӯ, доштани хонаи мустақил ва имконоти баланди иқтисодӣ як қисми рӯйхати дархостҳои духтар ва оилаи ӯ мебошад ва аз тарафи дигар хоҳиши занон ба таҳсил ва кор кардан ба маънои муайян боиси баланд шудани сатҳи синну соли издивоҷ, ки табиатан коҳиши сатҳи таваллуди аҳолиро ба бор меорад; омор нишон медиҳад, ки дар тӯли тақрибан чиҳил сол, шумораи хонаводаҳои эронӣ пас аз як давраи афзоиш, коҳиш ёфтанд. Метавон гуфт, ки оила дар Эрон ва Ғарб аз нуқтаи назари сохторӣ тафовути ҷиддӣ дорад: дар Эрон мо ба ҷанбаи комили оила диққат медиҳем, яъне падар, модар ва фарзандон ва сиёсатҳо ба ин самт равона мешаванд, дар ҳоле ки дар кишварҳои ғарбӣ ин нуқтаи назар вуҷуд надорад ва мо оила маънои ҳама ҷанбаҳои ҳамзистии шахсони алоҳида бо фарзандонро дар назар дорем ва инчунин ҳамаи намунаҳои зиндагӣ пазируфта шудаанд.

Дар якчанд мақолаҳои Конститутсияи Ҷумҳурии Исломии Эрон, аз ҷумла дар моддаи 10 гуфта мешавад, ки азбаски оила сутунҳои асосии ҷомеаи исломист, тамоми қонунҳо, қоидаҳо ва лоиҳаҳои марбут ба он бояд омӯзиш, мониторинги муқаддас ва устувории муносибатҳои оилавӣ дар асоси ҳуқуқи ислом ва ахлоқ. Ҳамчунин, дар банди якуми моддаи 43, ки таъмини эҳтиёҷоти ибтидоӣ, ба монанди манзил, хӯрок, либос, саломатӣ, ғамхорӣ, маориф, таҳсилот ва имконияти ҳар як оила, ҳама чиз Ин дар байни вазифаҳо ва вазифаҳои ҳукумати ислом нишон дода шудааст.
Дар Эрон рӯзи ҷашни 25 моҳ Дилф-Ҳиҷа (тақвими лотинӣ), ки бо рӯзи "шафоат барои оила ва нафақахӯрон" мувофиқ меояд, тақрибан тақвими кишвар ҳамчун ҷашни расмӣ мегардад. Сабаби интихоби ин рӯз ин аст, ки эҳтиром ба ваҳй, ки дар Қуръон "Ҳал-ат" дар сураи «Ал-Интън», ки бо оила ва суботи пойгоҳи он аҳамият дорад, мебошад.

Uncategorized